طراحی آکوستیکی سالن موسیقی
رویدادهای موسیقی زنده متمرکز است که معمولاً به درستی اجرا نمی‌شود. یک سالن خوب برای موسیقی سالنی است که یک صدای ضعیف را در آن ایجاد کنیم ولی شنونده به خوبی آن صدا را بشنود و از آن لذت ببرد. حال در این مقاله می‌خواهیم بدانیم کدام فاکتورها بر ایجاد چنین ویژگی در طراحی آکوستیکی سالن موسیقی تاثیرگذار است.
مقدمه‌ای بر طراحی آکوستیکی یک سالن موسیقی
هر فضا بنا به کاربرد آن ویژگی‌های خاص آکوستیکی خود را می‌طلبد. فرض کنید در یک خانه ساکن هستید. انتظار شما از عملکر آکوستیکی این خانه که به نظر شما خوب باشد، حذف صداهای مزاحم از بیرون که به آن نوفه زمینه گفته می‌شود، و جلوگیری از انتقال صدا از داخل خانه به بیرون است. همانطور که گفته شد ویژگی‌های آکوستیکی هر فضا باید متناسب با عملکرد آن فضا طراحی شود.
و اما در طراحی آکوستیکی سالن موسیقی چه ویژگی‌ها و اصولی را باید رعایت کنیم تا آن سالن به لحاظ آکوستیکی خوب تلقی شود.
بر اساس تئوری کلاسیک آکوستیک، پنج شرط وجود دارد که در صورت برآورده شدن، آکوستیک خوبی به دست می‌آید:
- زمان واخنش مناسب
- توزیع یکنواخت صدا
- سطح صدای مناسب
- حذف صداهای نوفه زمینه
- حذف پژواک صدا در فضا
شکل اصلی سالن
فقط چند شکل وجود دارد که به عنوان نقطه شروع برای طراحی آکوستیکی سالن موسیقی کاربردی است، و از بین آنها، معمولی‌ترین شکل شو باکس یا مستطیل شکل، بادبزن شکل و اشکال پنج ضلعی مرکزگرا است.
سبک شو باکس
شکل شو باکس به سادگی یک اتاق مستطیل شکل است که معمولاً دارای بالکن‌هایی است. بنابراین، طراحی اولیه ساده است، اما اگر به اندازه کافی دقت نشود، این نوع اتاق می‌تواند با ایجاد پژواک صدا در فضا مشکل‌ساز خواهد شد. نمونه معروف سالن کنسرت به سبک شو باکس Musikverein در وین است.
معمار این فضای موسیقیایی برای اینکه طراحی آکوستیکی سالن موسیقی را به نحو احسنت انجام دهد از شکست احجام و ایجاد احجام با ساختارهای متفاوت در فضا کمک گرفته که علاوه بر پخش صدا از پژواک صدا نیز جلوگیری می‌کند.
سبک بادبزن شکل
فضاهای بادبزن‌شکل برای طراحی آکوستیکی سالن موسیقی شاید رایج‌ترین شکل باشند، زیرا می‌توانند تعداد زیادی از مخاطبین را در خود جای دهند و در عین حال دید کلی را به اجراکنندگان را حفظ کنند. در عین حال، فقط به دلیل دیوارهای غیر موازی، مستعد انعکاس و پژواک صدا نیستند. علاوه بر این، عرض اتاق در صندلی‌های عقب باعث می‌شود تا فضای خوبی برای صدا ایجاد شود. برای معرفی نمونه موردی آن می‌توان به سالن‌ها و فضاهای ایجاد شده در مرکز فرهنگی حیدر علی اف در آذربایجان اشاره کرد.
Finished Building : Interior
سبک مرکزگرا
نام‌گذاری سالن‌های کنسرت مرکزگرا به این دلیل است که همه صندلی‌های موجود در فضا با شیب مشخصی به صحنه اجرا اشراف دارند و بر دور آن جا نمایی شده‌اند. این نوع اتاق چندین مزیت دارد:
- از نظر بصری جالب است
- الگوی نامنظم موجود در هندسه به جلوگیری از مشکلات آکوستیک، مانند پژواک صدا و ایجاد تمرکز کمک می‌کند.
اما نقطه ضعف آن این است که طراحی آکوستیکی سالن موسیقی برای این سبک بسیار پیچیده و گران قیمت است. نمونه‌هایی از سالن‌های کنسرت معروف به سبک مرکزگرا شامل سالن کنسرت DR در کپنهاگ، دانمارک، سالن کنسرت فیلارمونیک برلین در برلین، آلمان و فیلارمونی پاریس در فرانسه است.
سایر ملاحظات هندسی برای طراحی آکوستیکی سالن موسیقی
به غیر از شکل کلی فضا، چند ملاحظات طراحی دیگر نیز وجود دارد که بر کیفیت (ذهنی) سالن کنسرت تأثیر می‌گذارد.
بازتابنده‌های معلق و پانل‌های آکوستیکی
یکی از اهداف مهم یک سالن کنسرت این است که صدا را تا حد امکان به بخش‌های مختلف که مخاطبان در آن نشسته‌اند برساند. سقف واقعی و مسطح فضا بعید است که بتواند این کار را انجام دهد. بنابراین، نصب بازتابنده‌های معلق از سقف و پانل‌های آکوستیکی، در زوایایی که صدا را به سمت بخش‌های مختلف مخاطب منعکس می‌کند، معمول است.
وسعت / پوشش
با در نظر گرفتن زوایای دیوارها در دو طرف مخاطب و تنظیم انعکاس دیوارها با استفاده از بازتابنده‌ها، می‌توان صدا را از صحنه با زاویه بسیار جانبی به سمت مخاطب هدایت کرد. نتیجه این خواهد بود به جای اینکه شنونده تنها صدا را از منبع تولید کننده آن بشنود، صدا از زوایای مختلف به گوش او خواهد رسید.و این یک ویژگی بسیار خوب در طراحی آکوستیکی سالن موسیقی جهت پخش کنندگی صداست.
پشتیبانی صحنه
آکوستیک فضا باید نه تنها با در نظر گرفتن مخاطب، بلکه با در نظر گرفتن نوازندگان طراحی شود. یک سالن کنسرت بدون در نظر گرفتن ملاحظات پشتیبانی از صحنه به نوازندگان این احساس را می‌دهد که ساز آنها صدای کافی قوی تولید نمی‌کند و منجر به ناهماهنگی و صدای نامتعادل تولید شده از سمت اجرا کنندگان در صحنه می‌شود. همچنین مهم است که نوازندگان بتوانند صدای ساز خودشان را بشنوند، بنابراین داشتن بازتابنده در کناره‌ها و یا بالای سر آنها مفید است.
عوامل کلیدی برای آکوستیک سالن
در طراحی آکوستیکی سالن موسیقی همیشه شکایاتی وجود دارد که غالبا به یک سری موضوعات خاص اشاره می‌کند که ناشی از عدم توجه به نکات کلیدی در طراحی است. در ادامه به بررسی نکات کلیدی در طراحی آکوستیکی سالن موسیقی خواهیم پرداخت.
1. تجزیه و تحلیل پژواک صدا برای سالن‌ها
زمانی که اندازه فضا بزرگ است، و سطوح بازتاب دهنده صدا هستند، با مسئله مهمی مواجه هستیم. این مورد برای بسیاری از سالن‌ها یا سالن‌های ورزشی است که به عنوان یک فضای چند منظوره عمل می‌کنند صادق است. با استفاده از کف‌های چوبی یا پارکت، پژواک صدا قابل کنترل است. با استفاده از تکنیک‌های زیر می‌توانیم پژواک صدا را کاهش دهیم.
- با استفاده از مواد جاذب صدا در طراحی خود عملکرد آکوستیکی سالن را بهبود ببخشید. پانل‌های دیواری آکوستیک ممکن است بر روی سطوح عمودی نصب شوند، یا از عرشه در معرض دید بالا آویزان شوند تا اکو اضافی را جذب کنند و آکوستیک سالن را بهبود بخشند.
- راهکارهای تخصصی مانند سیستم‌های دیواری پارچه‌ای کشیده را در نظر بگیرید که به‌طور سفارشی برای سالن‌های موسیقی طراحی شده‌اند.
- پرده‌های ضخیم و پارچه‌ای را در امتداد دیوارها آویزان کنید تا سطوح سخت را به حداقل برسانید
- تمام راهروها باید فرش شوند تا صدای پا کاهش یابد
- در صورت امکان همیشه از صندلی های پارچه‌ای استفاده کنید. از فلز و پلاستیک اجتناب کنید، زیرا به جذب کلی کمک نمی‌کنند
- یک الگوی شطرنجی به طور متناوب بین مواد بازتابنده صدا و مواد جاذب صدا در امتداد سقف ایجاد کنید.
2.جلوگیری از نفوذ صدای بیرونی
برای طراحی آکوستیکی سالن موسیقی جدید، ساختمان باید تا حد امکان دور از هر گونه منابع بالقوه سر و صدا مانند بزرگراه‌ها، ریل قطار یا مناطق صنعتی مکانیابی شود. سر و صدای فرودگاه نیز ممکن است در برخی مکان‌ها مشکل‌ساز باشد.
3.ایجاد مناطق بافر در اطراف سالن
با ایجاد مناطق حائل، سالن را از بقیه ساختمان و منابع صوتی احتمالی جدا کنید.
راهروها و لابی‌ها باید سالن اصلی را از سرویس‌های بهداشتی، تجهیزات مکانیکی، اتاق‌های رختکن و غیره جدا شوند. فضای اطراف باید برای انبار یا دفاتری استفاده شود که در حین استفاده از سالن خالی باشد.
تجهیزات تهویه مطبوع با صدای بلند باید از نظر صوتی از هر فضای عملکردی جدا شوند.
4.جلوگیری از نفوذ نویز از طریق درها
همه درها باید با هسته جامد، با مهر و موم‌های هوابند برای جلوگیری از عبور سر و صدای بیرون به داخل سالن موسیقی باشند.
5.حذف نوفه زمینه
برای کاهش صدای تهویه مطبوع، لاینرها و صدا خفه کن‌ها را نصب کنید.
6.طراحی بالکن
برای کاهش فاصله بین دورترین صندلی‌ها و صحنه، باید بالکن‌ها در جای خوبی طراحی شوند. بالکن‌ها باید عمق کمی داشته باشد و دارای مواد جاذب صدا باشد
7.سیستم‌های صوتی برای سالن‌ها
بلندگوها باید درست در بالا و جلوی دهانه یا قوس پیشانی صحنه قرار گیرند. کنترل‌های این بلندگوها باید در یک مکان مرکزی از قسمت نشیمنگاه قرار گیرند نه در یک اتاق جداگانه در پشت سالن.
8.صحنه اجرا
اگر سالن در یک گودال طراحی شده باشد، باید برای آن پرده‌های عایق صدا نصب شود که با فردی کنترل سطح صدا را باز و بسته کردن آن بر عهده بگیرد.
سخن پایانی
طراحی آکوستیکی سالن موسیقی باعث می‌شود که هزینه گزافی که برای ساخت آن صرف می‌شود به هدر نرود.
با اجرای اصولی که برای طراحی آکوستیکی سالن موسیقی گفته شد :
- پخش صدا را در سالن افزایش دهید
- از پژواک صدا جلوگیری کنید
- صداهای زمینه و نوفه‌های مزاحم را حذف کنید
- عملکرد خوب گروه کنسرت را تضمین کنید
- صدا را به صورت یکنواخت در سالن تنظیم کنید
- نیاز به سیستم‌های صوتی قوی را کاهش دهید
مزایایی که از اجرای آکوستیکی یک سالن موسیقی به دست می‌آید بی‌اندازه است. در نظر داشته باشید که کیفیت بصری سالن موسیقی نیز بر کیفیت شنیداری آن سالن تاثیرگذار خواهد بود. برای اجرای سیستم آکوستیک در تمام سالن ها نیاز به پنل های آکوستیک می باشد که این موضوع در زمان طراحی دکوراسیون سالن می بایستی در نظر گرفته شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.